gas cylinder price सणासुदीचा हंगाम सुरू झाला की, प्रत्येक घरात एक विशेष उत्साह आणि धामधूम जाणवते. या काळात घरोघरी विविध प्रकारचे पदार्थ बनवले जातात, मिठाई तयार केली जाते आणि नातेवाईक व मित्रमैत्रिणींच्या भेटीगाठी होतात.
अशा वेळी घरातील सर्वात महत्त्वाची गरज असते ती म्हणजे एलपीजी गॅसची. कारण सणासुदीच्या दिवसांमध्ये दररोज काहीना काही पाककृती तयार केल्या जातात आणि त्यासाठी गॅसची गरज असते. अशा परिस्थितीत पेट्रोलियम कंपन्यांनी एक महत्त्वाची घोषणा केली आहे, जी अनेक कुटुंबांसाठी दिलासादायक ठरू शकते.
गॅस सिलिंडरच्या किमतीत कपात: पेट्रोलियम कंपन्यांनी एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या दरात मोठी कपात केली आहे. ही बातमी अनेक घरांसाठी आनंददायी असली तरी त्यात एक महत्त्वाचा मुद्दा लक्षात घेणे आवश्यक आहे. ही कपात केवळ कंपोझिट गॅस सिलिंडरसाठी लागू आहे. म्हणजेच सध्या वापरात असलेल्या पारंपारिक 14 किलोच्या सिलिंडरच्या किमतीत कोणताही बदल झालेला नाही. परंतु नवीन कंपोझिट गॅस सिलिंडर आता केवळ 499 रुपयांमध्ये उपलब्ध होणार आहे. ही किंमत सामान्य घरगुती सिलिंडरपेक्षा सुमारे 300 रुपयांनी कमी आहे, जे अनेक कुटुंबांसाठी आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरू शकते.
कंपोझिट गॅस सिलिंडरची वैशिष्ट्ये: कंपोझिट गॅस सिलिंडर हा एक नवीन प्रकारचा सिलिंडर आहे, जो अनेक वैशिष्ट्यांमुळे ग्राहकांना आकर्षित करत आहे. या सिलिंडरमध्ये 10 किलो एलपीजी गॅस असतो, जो छोट्या कुटुंबांसाठी पुरेसा असू शकतो. या सिलिंडरची सर्वात महत्त्वाची वैशिष्ट्ये पुढीलप्रमाणे आहेत:
हलके वजन: कंपोझिट गॅस सिलिंडर पारंपारिक सिलिंडरपेक्षा बरेच हलके असतात. त्यामुळे त्यांना उचलणे आणि हाताळणे सोपे जाते. विशेषतः घरातील महिलांसाठी हे फायदेशीर ठरते, कारण त्या या सिलिंडरला सहजपणे हाताळू शकतात.
सुवाह्यता: या सिलिंडरचे वजन कमी असल्यामुळे ते एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी नेण्यासाठी दोन व्यक्तींची गरज नसते. एक व्यक्तीही त्याला सहजपणे हलवू शकते.
पारदर्शकता: कंपोझिट गॅस सिलिंडर पारदर्शक असतात, जे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे. यामुळे वापरकर्त्यांना सिलिंडरमध्ये किती गॅस शिल्लक आहे हे सहज दिसू शकते. हे वैशिष्ट्य गॅस संपण्यापूर्वी नवीन सिलिंडर मागवण्यास मदत करते आणि अचानक गॅस संपण्याची समस्या टाळते.
सुरक्षितता: कंपोझिट गॅस सिलिंडर अधिक सुरक्षित मानले जातात. त्यांच्या डिझाइनमुळे अपघाताच्या वेळी फुटण्याची शक्यता कमी असते. दीर्घायुषी: या सिलिंडरचे आयुष्य पारंपारिक धातूच्या सिलिंडरपेक्षा जास्त असते, ज्यामुळे दीर्घकाळ वापर करता येतो.
कंपोझिट गॅस सिलिंडरची उपलब्धता: सध्या कंपोझिट गॅस सिलिंडर फक्त काही निवडक शहरांमध्येच उपलब्ध आहेत. उदाहरणार्थ, उत्तर प्रदेशातील लखनऊ शहरात इंडेन कंपनीचे कंपोझिट सिलिंडर 499 रुपयांना मिळू शकतात.
इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन (IOC) या सिलिंडरचे वितरण करत आहे. तथापि, हे सिलिंडर अद्याप संपूर्ण देशभर उपलब्ध नाहीत. पेट्रोलियम कंपन्या हळूहळू त्यांचे वितरण विस्तारित करत आहेत आणि अधिकाधिक शहरांमध्ये ते उपलब्ध करून देत आहेत.
कोणासाठी योग्य आहे कंपोझिट गॅस सिलिंडर? कंपोझिट गॅस सिलिंडर विशेषतः खालील गटांसाठी फायदेशीर ठरू शकतात:
- छोटी कुटुंबे: ज्या कुटुंबांमध्ये गॅसचा वापर कमी आहे, त्यांच्यासाठी 10 किलोचा सिलिंडर पुरेसा असू शकतो.
- वृद्ध व्यक्ती: हलक्या वजनामुळे वृद्ध व्यक्तींना हे सिलिंडर हाताळणे सोपे जाईल.
- एकल व्यक्ती: एकटे राहणाऱ्या व्यक्तींसाठी हा एक उत्तम पर्याय असू शकतो.
- विद्यार्थी: वसतिगृहांमध्ये राहणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी हा सिलिंडर सोयीस्कर ठरू शकतो.
- कमी बजेट असलेली कुटुंबे: कमी किमतीमुळे आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत असलेल्या कुटुंबांना हा परवडू शकतो.
पारंपारिक सिलिंडरच्या किमती: जरी कंपोझिट गॅस सिलिंडरच्या किमतीत कपात करण्यात आली असली, तरी 14.2 किलोच्या पारंपारिक घरगुती गॅस सिलिंडरच्या किमतीत कोणताही बदल झालेला नाही.
बहुतांश कुटुंबे अजूनही या पारंपारिक सिलिंडरचा वापर करत असल्याने, त्यांना किमतीत कोणतीही सवलत मिळालेली नाही. व्यावसायिक वापरासाठीच्या सिलिंडरच्या किमती दर महिन्याला सुधारल्या जात असल्या तरी, घरगुती वापरासाठीच्या सिलिंडरच्या किमतीत बदल होत नाही. यामुळे सामान्य नागरिकांना महागाईचा सामना करावा लागत आहे.
महाराष्ट्रातील मोफत गॅस सिलिंडर योजना: महाराष्ट्र राज्य सरकारने महिलांसाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे. या योजनेंतर्गत पात्र महिलांना मोफत गॅस सिलिंडर दिले जाणार आहेत. ही योजना दोन टप्प्यांत राबवली जात आहे:
- लाडकी बहीण योजना: या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना पुढील सवलत मिळणार आहे.
- मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना: या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना तीन गॅस सिलिंडर मोफत मिळणार आहेत.
या योजनेची अंमलबजावणी सुरू झाली असून, पात्र महिलांना त्यांच्या मोबाईलवर संदेश पाठवून कळवले जाईल. महत्त्वाचे म्हणजे, महिलांना प्रथम गॅस सिलिंडर विकत घ्यावा लागेल आणि नंतर त्या सिलिंडरची रक्कम त्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल. ही योजना महाराष्ट्रातील अनेक कुटुंबांना आर्थिक दृष्ट्या मदत करेल आणि महिलांचे सबलीकरण करण्यास मदत करेल.
सणासुदीच्या काळात गॅस सिलिंडरची मागणी वाढते. अशा परिस्थितीत कंपोझिट गॅस सिलिंडरची किंमत कमी करणे हा सरकार आणि पेट्रोलियम कंपन्यांचा स्वागतार्ह निर्णय आहे. तथापि, या सिलिंडरची मर्यादित उपलब्धता आणि क्षमता लक्षात घेता, बहुतांश कुटुंबांना अजूनही पारंपारिक सिलिंडरवरच अवलंबून राहावे लागेल. त्यामुळे सरकारने पारंपारिक सिलिंडरच्या किमतीवरही लक्ष देणे गरजेचे आहे.
कंपोझिट गॅस सिलिंडर हा एक नाविन्यपूर्ण पर्याय असला तरी त्याचा व्यापक स्वीकार होण्यास काही वेळ लागू शकतो. लोकांमध्ये या नवीन तंत्रज्ञानाबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि त्याचे फायदे समजावून सांगणे महत्त्वाचे आहे. शिवाय, या सिलिंडरची उपलब्धता वाढवून त्याचा लाभ अधिकाधिक लोकांपर्यंत पोहोचवणे गरजेचे आहे.
