free ration दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकारने शेतकरी बांधवांसाठी एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या कॅबिनेट बैठकीत रब्बी हंगामातील पिकांच्या किमान आधारभूत किंमतीमध्ये (एमएसपी) लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे देशभरातील शेतकऱ्यांची दिवाळी अधिक आनंददायी होणार आहे.
एमएसपीतील वाढीचा तपशील
गहू
केंद्र सरकारने 2025-26 या वर्षासाठी गव्हाच्या एमएसपीमध्ये मोठी वाढ केली आहे. आतापर्यंत गव्हाचा एमएसपी प्रति क्विंटल 2275 रुपये होता. नव्या निर्णयानुसार त्यात 150 रुपयांची वाढ करण्यात आली असून, आता तो 2425 रुपये प्रति क्विंटल इतका झाला आहे. ही वाढ शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण गहू हे भारतातील प्रमुख अन्नधान्य पीक आहे.
मोहरी
मोहरी पिकासाठीही सरकारने मोठी वाढ जाहीर केली आहे. यापूर्वी मोहरीचा एमएसपी 5650 रुपये प्रति क्विंटल होता. नव्या निर्णयानुसार त्यात 300 रुपयांची वाढ करण्यात आली असून, आता तो 5950 रुपये प्रति क्विंटल झाला आहे. तेलबिया पिकांच्या उत्पादनात वाढ करण्याच्या दृष्टीने ही वाढ महत्त्वाची मानली जात आहे.
हरभरा
हरभरा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठीही चांगली बातमी आहे. हरभऱ्याच्या एमएसपीमध्ये 210 रुपयांची वाढ करण्यात आली आहे. यापूर्वी हरभऱ्याचा एमएसपी 5440 रुपये प्रति क्विंटल होता, जो आता वाढून 5650 रुपये प्रति क्विंटल झाला आहे. डाळवर्गीय पिकांच्या उत्पादनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी ही वाढ महत्त्वाची ठरणार आहे.
मसूर
मसूर डाळीच्या एमएसपीमध्येही लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. यापूर्वी मसुरीचा एमएसपी 6425 रुपये प्रति क्विंटल होता. नव्या निर्णयानुसार त्यात 275 रुपयांची वाढ करण्यात आली असून, आता तो 6700 रुपये प्रति क्विंटल झाला आहे.
महाराष्ट्रातील महिलांसाठी विशेष दिवाळी बोनस
दरम्यान, महाराष्ट्र सरकारनेही दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण” योजनेअंतर्गत राज्यातील पात्र महिला लाभार्थ्यांना विशेष दिवाळी बोनस देण्यात येणार आहे. या योजनेअंतर्गत:
- पात्र महिला लाभार्थ्यांना 3000 रुपयांचा बोनस
- निवडक महिला आणि मुलींना अतिरिक्त 2500 रुपयांचे अनुदान
- एकूण 5500 रुपयांपर्यंत मिळणार लाभ
शेतकऱ्यांसाठी या निर्णयांचे महत्त्व
केंद्र सरकारच्या या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना अनेक फायदे होणार आहेत:
- उत्पादन खर्चाची भरपाई
- वाढत्या उत्पादन खर्चाच्या तुलनेत शेतकऱ्यांना योग्य मोबदला मिळणार
- शेती व्यवसाय अधिक किफायतशीर होण्यास मदत
- आर्थिक स्थैर्य
- किमान आधारभूत किंमत वाढल्याने शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ
- बाजारभावात चढउतार झाल्यास शेतकऱ्यांना संरक्षण
- उत्पादन वाढीस प्रोत्साहन
- महत्त्वाच्या पिकांच्या उत्पादनात वाढ होण्यास मदत
- अन्नसुरक्षा मजबूत करण्यास हातभार
- सामाजिक सुरक्षा
- शेतकरी कुटुंबांच्या जीवनमानात सुधारणा
- ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना
या निर्णयामुळे केवळ शेतकऱ्यांनाच नव्हे तर संपूर्ण कृषी क्षेत्राला फायदा होणार आहे. एमएसपीतील वाढीमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी योग्य भाव मिळेल, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल. याशिवाय, महत्त्वाच्या पिकांच्या उत्पादनात वाढ होऊन देशाची अन्नसुरक्षा अधिक बळकट होईल.मारोप
केंद्र सरकारचा हा निर्णय शेतकऱ्यांच्या हिताचा असून, त्यामुळे त्यांची दिवाळी अधिक आनंददायी होणार आहे. एमएसपीतील या वाढीमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या कष्टाचा योग्य मोबदला मिळेल आणि कृषी क्षेत्राच्या विकासाला चालना मिळेल. महाराष्ट्र सरकारच्या महिलांसाठीच्या विशेष दिवाळी बोनसमुळे राज्यातील महिलांचीही दिवाळी अधिक आनंददायी होणार आहे. एकूणच, या निर्णयांमुळे ग्रामीण भारताच्या विकासाला नवी दिशा मिळणार आहे.