Supreme Court loan waiver ‘किसान क्रेडिट कार्ड’ ही योजना. या योजनेची सुरुवात 1998 मध्ये करण्यात आली. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना कमी व्याजदरात कर्ज उपलब्ध होते. अशा प्रकारचे कर्ज घेऊन शेतकरी आपल्या शेतीसाठी गुंतवणूक करू शकतात.
परंतु, नैसर्गिक संकटांमुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत घडलेला तडाखा लक्षात घेऊन सरकारने ‘शेतकरी कर्जमाफी योजना’ ही दुसरी महत्त्वाची योजना राबविली आहे.
शेतकरी कर्जमाफी योजना:
या योजनेंतर्गत सरकार शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ करत आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी किसान क्रेडिट कार्डद्वारे बँकेकडून कर्ज घेतले असेल त्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
कर्जमाफीचे ध्येय:
- शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारणे
- बँकांमध्ये शेतकऱ्यांचा विश्वास वाढवणे
- शेतकऱ्यांना भविष्यात कर्ज घेण्यास प्रोत्साहन देणे
या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना एक लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज माफ करण्यात येणार आहे. अर्थात, ही कर्जमाफी फक्त आर्थिक दृष्ट्या कमकुवत शेतकऱ्यांना लागू होणार आहे. जे शेतकरी कर्जाची परतफेड करू शकत नाहीत, त्यांना प्राधान्य दिले जाणार आहे.
शेतकरी कर्जमाफी 2024मध्ये होणार
सरकारने घोषित केल्यानुसार, 2024 पासून शेतकरी कर्जमाफी कार्यान्वित होणार आहे. म्हणजेच, ज्या शेतकऱ्यांचे नाव या योजनेंतर्गत जाहीर केलेल्या यादीत असेल, त्यांचे कर्ज माफ होणार आहे.
कर्जमाफीचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काय करावे?
- शेतकऱ्यांनी किसान क्रेडिट कार्ड काढलेले असावे. ज्या शेतकऱ्यांकडे किसान क्रेडिट कार्ड नाही, त्यांना कर्जमाफीचा लाभ मिळणार नाही.
- कर्जमाफीच्या यादीत त्यांचे नाव असणे आवश्यक आहे. शासनाने यादी जाहीर केल्यानंतर त्या यादीत शेतकऱ्यांचे नाव असेल याची खात्री करून घ्यावी.
- शेतकऱ्यांना बँकेकडून कर्ज घेतलेले असावे. अन्यथा, कर्जमाफीचा लाभही मिळण्यास अडचणी येऊ शकतात.
कोणी शेतकरी हक्कदार असेल?
या कर्जमाफी योजनेचा लाभ फक्त आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत असलेल्या शेतकऱ्यांनाच मिळणार आहे. अर्थात, त्यांच्याकडे कर्जाची परतफेड करण्यासाठी खरोखर पैसे नसणे आवश्यक आहे.
या कर्जमाफी योजनेत काही अट आहे:
- शेतकऱ्यांना किसान क्रेडिट कार्ड असणे आवश्यक
- त्यांच्याकडे बँकेकडून कर्ज घेतलेले असणे आवश्यक
- कर्जाची परतफेड करण्यासाठी आर्थिक क्षमता नसणे आवश्यक
- शासनाच्या माध्यमातून त्यांचे नाव कर्जमाफी यादीत असणे आवश्यक
कर्जमाफीचा किती लाभ मिळू शकतो?
या कर्जमाफी योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना एक लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज माफ करण्यात येणार आहे. म्हणजे, ज्या शेतकऱ्यांचे बँकेकडे एक लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज असेल, त्यांचे कर्ज माफ होणार आहे.
कर्जमाफीचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काय करावे?
- किसान क्रेडिट कार्ड काढणे
- बँकेकडून कर्ज घेणे
- कर्जाची परतफेड करण्यास असमर्थ असणे
- कर्जमाफी यादीत त्यांचे नाव असणे
या कर्जमाफीच्या योजनेतून शेतकऱ्यांना काय फायदे होतील?
- शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल.
- शेतकऱ्यांचे बँकेमध्ये विश्वास वाढेल.
- पुढील काळात कर्ज घेण्यास उत्साह वाढेल.
- शेतीत होत असलेल्या गुंतवणुकीत वाढ होईल.
- शेतमालाच्या उत्पादनात वाढ होऊन शेतकरी समृद्ध होतील.
अशा प्रकारे, शेतकऱ्यांच्या समग्र विकासासाठी केंद्र सरकार काटेकोर प्रयत्न करत आहे. त्यातील ‘किसान क्रेडिट कार्ड’ आणि ‘शेतकरी कर्जमाफी’ ही दोन महत्त्वाच्या योजना आहेत. या दोन्ही योजनांचा उपयोग करून शेतकऱ्यांनी आपली संपन्नता वाढवण्यास प्रयत्न क