price of turi सध्याच्या काळात शेती क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात बदल होत आहेत. विविध पिकांच्या बाजारभावात सातत्याने होणारे चढ-उतार शेतकऱ्यांसमोर नवीन आव्हाने उभी करत आहेत. या परिस्थितीचा सखोल अभ्यास करून शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे नियोजन करणे गरजेचे झाले आहे.
तुरीच्या बाजारात आलेली तेजी ही शेतकऱ्यांसाठी आशादायक बातमी आहे. मागील काही आठवड्यांत तुरीच्या दरात झालेली घसरण आता थांबली असून, दरांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. सध्या बाजारात नवीन मालाची आवक कमी असल्याने आणि मागणीत वाढ झाल्याने तुरीचे दर प्रति क्विंटल 9,400 ते 10,000 रुपयांपर्यंत पोहोचले आहेत. ही वाढ तूर उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी निश्चितच फायदेशीर ठरत आहे.
कापूस बाजारातील परिस्थिती मात्र अस्थिर आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील मागणीमुळे देशांतर्गत बाजारात कापसाच्या दरात थोडीफार वाढ दिसून येत आहे. सध्या कापूस प्रति क्विंटल 6,700 ते 7,600 रुपये या दरम्यान विकला जात आहे. मात्र येत्या काळात या दरांमध्ये अधिक बदल होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांनी या बदलत्या परिस्थितीचा बारकाईने अभ्यास करून आपल्या विक्री धोरणात बदल करणे आवश्यक आहे.
सोयाबीन बाजारात मात्र स्थिरता दिसून येत आहे. जागतिक बाजारात दरांमध्ये चढ-उतार होत असले तरी, देशांतर्गत बाजारात सोयाबीनचे दर स्थिर राहिले आहेत. सध्या सोयाबीन प्रति क्विंटल 4,000 ते 4,500 रुपयांच्या दरम्यान विकले जात आहे. या स्थिर दरांमुळे शेतकऱ्यांना पुढील हंगामाचे नियोजन करण्यास मदत होत आहे.
फळ पिकांमध्ये केळी आणि डाळिंब यांच्या दरात चांगली वाढ झाली आहे. केळीची आवक कमी झाल्यामुळे मागणी वाढली असून, सध्या केळीला 1,200 ते 1,900 रुपये प्रति क्विंटल भाव मिळत आहे. तर गुणवत्तापूर्ण डाळिंबासाठी प्रति क्विंटल 6,000 ते 10,000 रुपयांपर्यंत दर मिळत आहेत. या वाढत्या दरांमुळे फळबाग शेतकऱ्यांना चांगला फायदा होत आहे.
सध्याच्या बदलत्या बाजारपेठेत शेतकऱ्यांसमोर अनेक आव्हाने आहेत. एका बाजूला हवामान बदलाचा धोका तर दुसऱ्या बाजूला बाजारभावातील अस्थिरता, अशा दुहेरी समस्यांना तोंड देत शेतकऱ्यांना पुढे जावे लागत आहे. या परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाच्या बाबींकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे:
- बाजारातील बदलांचा सातत्याने अभ्यास करणे
- कृषी विभागाच्या सल्ल्यानुसार पीक नियोजन करणे
- सरकारी योजनांचा जास्तीत जास्त लाभ घेणे
- आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा वापर करणे
- गुणवत्तापूर्ण उत्पादनावर भर देणे
शेती क्षेत्रातील या बदलत्या परिस्थितीत सरकारची भूमिकाही महत्त्वाची ठरते. शेतकऱ्यांना बाजारभावाची योग्य माहिती मिळावी, त्यांच्या मालाला योग्य बाजारपेठ मिळावी आणि त्यांना आर्थिक संकटातून बाहेर पडण्यास मदत व्हावी यासाठी सरकारने विशेष प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.
कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना वेळोवेळी बाजारभावाची माहिती देणे, पीक नियोजनासाठी मार्गदर्शन करणे आणि नवीन तंत्रज्ञानाची माहिती देणे या गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत. याशिवाय शेतकऱ्यांना कृषी विषयक प्रशिक्षण देणे, त्यांना विपणन व्यवस्थेची माहिती देणे आणि त्यांच्या समस्या सोडवण्यासाठी मदत करणे या बाबींकडेही लक्ष देणे गरजेचे आहे.
शेतकऱ्यांनीही आपल्या स्तरावर काही महत्त्वाचे निर्णय घेणे आवश्यक आहे. पिकांचे विविधीकरण करणे, नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर करणे, गुणवत्तापूर्ण बियाणे व खते वापरणे आणि योग्य वेळी पीक काढणी करणे या गोष्टींकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे. याशिवाय शेतमालाच्या साठवणुकीसाठी योग्य सुविधा निर्माण करणे आणि बाजारभावानुसार विक्रीचे नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे.
शेवटी असे म्हणता येईल की, सध्याच्या बदलत्या काळात शेतकऱ्यांनी आपल्या शेतीचे व्यवस्थापन अधिक कौशल्यपूर्ण पद्धतीने करणे गरजेचे आहे. बाजारातील संधींचा फायदा घेण्यासाठी माहितीचे महत्त्व वाढले आहे.