Kisan Mandhan Yojana भारत सरकारच्या शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी विविध महत्त्वपूर्ण योजना राबविण्यात आल्या आहेत. यात प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजना आणि प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना या दोन योजना महत्त्वाच्या ठरल्या आहेत. या दोन्ही योजनांचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देणे, त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा करणे आणि त्यांचे भविष्य सुरक्षित करणे हा आहे.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजना (PM-KISAN) प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजना ही शेतकऱ्यांना आर्थिक साहाय्य करण्यासाठी भारत सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेअंतर्गत केंद्र सरकार पात्र शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात वर्षभरात तीन हप्त्यांमध्ये 6,000 रुपये जमा करते. आतापर्यंत या योजनेच्या माध्यमातून 17 हप्त्यांची रक्कम, म्हणजेच 34,000 रुपये, शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्यात आलेली आहे.
या योजनेचे प्रमुख फायदे:
- शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपये मिळतात, जे 3 हप्त्यांमध्ये थेट त्यांच्या बँक खात्यावर जमा केले जातात.
- या योजनेच्या पात्रतेसाठी कोणतीही विशेष अट नाही, अर्जदार फक्त शेतकरी असणे आवश्यक आहे.
- शेतकऱ्यांच्या आर्थिक गरजा भागवण्यासाठी ही योजना अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
पीएम किसान योजनेचा 18 वा हप्ता लवकरच ऑक्टोबर महिन्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केला जाणार आहे. या योजनेच्या माध्यमातून वर्षभरात तीन वेळा शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा केले जातात, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक हातभार मिळण्यास मदत होते.
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना (PMKMY)
कृषी क्षेत्र हा भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा मोठा भाग आहे. परंतु, आजही देशातील अनेक शेतकरी आर्थिक समस्यांना सामोरे जात आहेत. विशिष्ट वयापर्यंतच ते शेती करू शकतात. वृद्धावस्थेत त्यांच्यासमोर उत्पन्नाचे कोणतेही साधन नसते. या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी भारत सरकारने प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना सुरू केली आहे.
या योजनेचे काम:
- 18 ते 40 वयोगटातील शेतकरी या योजनेसाठी अर्ज करू शकतात.
- शेतकऱ्यांच्या गुंतवणुकीची रक्कम त्यांनी अर्ज केलेल्या वयाच्या आधारे ठरवली जाते. गुंतवणुकीची रक्कम 55 ते 200 रुपयांपर्यंत निश्चित करण्यात आली आहे.
- 60 वर्षांच्या वयोगटात पोहोचल्यावर, शेतकऱ्यांना दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळू लागते.
योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- ओळखपत्र
- बँक खाते पासबुक
- पत्रव्यवहाराचा पत्ता
- मोबाईल नंबर
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
पीएम किसान मानधन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?
- ऑनलाइन पद्धत:
- अधिकृत वेबसाइट https://maandhan.in/ वर जावे लागेल.
- वेबसाइटवर जा आणि सेल्फ एनरोलमेंट वर क्लिक करा.
- मोबाइल नंबरवर प्राप्त झालेल्या OTP द्वारे नोंदणी पूर्ण करा.
- ऑनलाइन फॉर्ममध्ये आवश्यक तपशील भरा आणि फॉर्म सबमिट करा.
- ऑफलाइन पद्धत:
- जवळच्या जनसेवा केंद्रात जावे लागेल.
- त्यांच्याकडे जाऊन स्वत:ची नोंदणी करू शकता.
- आवश्यक कागदपत्रे द्यावी लागतील.
- ऑपरेटर तुमची या योजनेत नोंदणी करेल आणि प्रीमियमची रक्कम तुमच्या खात्यातून दर महिन्याला कट केली जाईल.
या दोन्ही महत्वपूर्ण योजना शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी मार्गदर्शक ठरत आहेत. या योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत मिळत असून, त्यांच्या जीवनमानातही सुधारणा होत आहे. त्यामुळे या योजना शेतकऱ्यांसाठी खरोखरच आशादायी ठरत आहेत.