Bengal, heavy rainfall ज्येष्ठ हवामान तज्ज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्या हवामान अंदाजानुसार, महाराष्ट्रातील विविध भागांमध्ये पुढील काही दिवसांत वेगवेगळ्या प्रकारचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. या अंदाजांचा परिणाम शेतकऱ्यांच्या पिकांवर होऊ शकतो, त्यामुळे त्यांनी काळजीपूर्वक नियोजन करणे आवश्यक आहे.
कोकणात जोरदार पावसाची शक्यता
डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्या मते, कोकणातील काही भागांमध्ये जोरदार पावसाची शक्यता आहे. दक्षिण कोकणातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात 20 ते 21 मिलीमीटर, रत्नागिरी जिल्ह्यात 20 ते 23 मिलीमीटर, रायगड जिल्ह्यात 19 ते 24 मिलीमीटर, ठाणे जिल्ह्यात 20 ते 23 मिलीमीटर, आणि पालघर जिल्ह्यात 20 ते 25 मिलीमीटर पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. या आठवड्यात कोकणातील नैऋत्य मान्सून अद्यापही सक्रिय राहील.
कोकणातील या जोरदार पावसामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी खबरदारी घेणे गरजेचे आहे. पावसाच्या पाण्याचा निचरा योग्य प्रकारे होणे, पिकांवरील रोगाचे निरीक्षण करणे आणि आवश्यकतेनुसार कीटकनाशके फवारणी करणे शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे ठरेल.
उत्तर महाराष्ट्रात हलका पाऊस
डॉ. साबळे यांच्या मते, उत्तर महाराष्ट्रातील काही जिल्ह्यांमध्ये येत्या तीन दिवसांत अत्यल्प पावसाची शक्यता आहे. नाशिक जिल्ह्यात 2 ते 3 मिलीमीटर, धुळे जिल्ह्यात 1 ते 3 मिलीमीटर, नंदुरबार जिल्ह्यात 2 ते 4 मिलीमीटर, आणि जळगाव जिल्ह्यात 2 ते 4 मिलीमीटर पावसाची शक्यता वर्तवली आहे.
या हलक्या पावसामुळे उत्तर महाराष्ट्रात पिकांना तसेच पाणीपुरवठ्यालाही फारसा फायदा होणार नाही. शेतकऱ्यांना या परिस्थितीत पिकांच्या संरक्षणाचे काही पर्याय शोधावे लागतील. पाण्याचे व्यवस्थापन कसे करता येईल, यावर जोर द्यावा लागेल.
मराठवाड्यात हलक्या ते मध्यम पावसाची शक्यता
मराठवाड्यामध्ये काही जिल्ह्यांमध्ये हलक्या ते मध्यम पावसाची शक्यता आहे. डॉ. साबळे यांच्या अंदाजानुसार, धाराशिव जिल्ह्यात आज, उद्या, आणि परवा दरम्यान प्रतिदिन 1 ते 2 मिमी पावसाची शक्यता आहे.
लातूर जिल्ह्यात 2 ते 9 मिमी, नांदेडमध्ये 2 ते 18 मिमी, बीडमध्ये 1 ते 3 मिमी, परभणीमध्ये 2 ते 6 मिमी, हिंगोलीमध्ये 2 ते 8 मिमी, जालना जिल्ह्यात 2 ते 6 मिमी, आणि छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यात 2 ते 4 मिमी पावसाची शक्यता आहे.
या हलक्या ते मध्यम पावसामुळे मराठवाड्यातील शेतकरी वर्गासाठी पाण्याच्या उपलब्धतेत काही सुधारणा होईल. त्यामुळे पिकांच्या संरक्षणासह पाणी व्यवस्थापनावरही भर देणे आवश्यक आहे.
पश्चिम विदर्भात मध्यम पावसाचा अंदाज
पश्चिम विदर्भातील हवामान परिस्थितीचा विचार करता, बुलडाणा जिल्ह्यात 3 ते 5 मिमी, अकोला जिल्ह्यात 3 ते 8 मिमी, वाशिम जिल्ह्यात 2 ते 7 मिमी, आणि अमरावती जिल्ह्यात 7 ते 14 मिमी पावसाची शक्यता आहे. अमरावती जिल्ह्यात मध्यम स्वरूपात पावसाची शक्यता असून, उरलेल्या जिल्ह्यांमध्ये काही दिवस हलका पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
या मध्यम पावसामुळे पश्चिम विदर्भातील शेतकऱ्यांना आपल्या पिकांच्या संरक्षणासाठी खबरदारी घ्यावी लागेल. सोयाबीन, कपाशी, ज्वारी आणि इतर पिकांची काळजी घेण्याचा सल्ला शेतकऱ्यांना देण्यात आला आहे.
पूर्व विदर्भात जोरदार पावसाचा अंदाज
डॉ. साबळे यांच्या हवामान अंदाजानुसार, पूर्व विदर्भातील काही जिल्ह्यांमध्ये जोरदार पावसाची शक्यता आहे. गडचिरोली जिल्ह्यात 16 ते 30 मिलीमीटर, भंडारा जिल्ह्यात 16 ते 27 मिलीमीटर, आणि गोंदिया जिल्ह्यात 17 ते 30 मिलीमीटर पावसाची शक्यता वर्तवली आहे.
या जोरदार पावसामुळे पूर्व विदर्भातील शेतकऱ्यांना काही समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. पिकांवरील रोग, कीड, आणि कमी उत्पादन यासारख्या समस्या निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे शेतकऱ्यांना पिकांची योग्य काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे.
दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्रात हलका पाऊस
दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्रातील कोल्हापूर, सांगली, सातारा, सोलापूर, आणि पुणे जिल्ह्यांमध्ये 1 ते 3 मिलीमीटर पावसाची शक्यता असल्याचे डॉ. साबळे यांनी सांगितले. या भागात पावसाचे प्रमाण कमी राहील आणि त्यामुळे शेतकरी आपल्या पिकांच्या नियोजनासाठी या स्थितीचा विचार करावा.
कमी पाऊस असल्यामुळे या भागातील शेतकऱ्यांना पाण्याचे व्यवस्थापन करणे महत्त्वाचे होईल. पाण्याच्या उपलब्धतेवर आधारित पिकांचे नियोजन करणे शेतकऱ्यांसाठी गरजेचे असेल.
वातावरण बदलाचा परिणाम आणि शेतकऱ्यांसाठी सल्ला
डॉ. साबळे यांनी स्पष्ट केले की, बंगालच्या उपसागरात कमी दाबाचे क्षेत्र निर्माण झाले आहे, ज्यामुळे आंध्र प्रदेश, तेलंगाणा, आणि त्यापुढे पूर्व विदर्भ आणि मध्य विदर्भात पावसाची शक्यता आहे. या पावसामुळे शेतकऱ्यांनी त्यांच्या पिकांचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे. कपाशी, सोयाबीन, आणि इतर पिकांवर होणारे नुकसान टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतातील पाण्याचा निचरा करावा.
हवामानातील बदलामुळे संपूर्ण महाराष्ट्राचे वेगवेगळे भाग प्रभावित होत आहेत. काही भागांत जोरदार पाऊस, तर काही भागांत हलका पाऊस अशी बदललेली स्थिती आहे. या बदलांचा परिणाम शेतकरी वर्गावर होणार असल्याने, त्यांनी आपल्या शेतीच्या नियोजनाचा विचार करणे गरजेचे आहे.
पाण्याचे व्यवस्थापन, पिकांचे संरक्षण, आणि हवामानाच्या बदलाशी जुळवून घेण्यासाठी शेतकरी आपल्या कृषी पद्धती बदलण्याचा प्रयत्न करावेत, असा सल्ला डॉ. साबळे यांनी दिला आहे.