3 gas cylinders राज्यातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सरकार नेहमीच प्रयत्नशील असतं. या दृष्टीने, महाराष्ट्र सरकारनं मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजना सुरू केली आहे. या योजनेतून महिलांना मोफत गॅस सिलेंडर मिळणार असून, त्याच्या द्वारे त्यांच्या उदरनिर्वाहाला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे.
या योजनेचा प्रस्ताव मार्च २०२२ मध्ये राज्य सरकारनं जाहीर केला होता. त्यानुसार, महाराष्ट्रातील उज्वला योजनेतील लाभार्थी व लाडकी बहीण योजनेतील पात्र महिलांना प्रत्येक वर्षी तीन मोफत गॅस सिलेंडर मिळणार आहेत. या निर्णयामुळे राज्यातील गरीब व कमी उत्पन्न असलेल्या महिलांना मोठी मदत होणार आहे.
या योजनेच्या माध्यमातून राज्य सरकार महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचा प्रयत्न करत आहे. गरीब महिलांना मोफत गॅस सिलेंडर मिळाल्याने त्यांच्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह होणार आहे. तसेच, घरगुती काम करण्यासही त्यांना सोयीस्कर होणार आहे. या योजनेचा सर्वाधिक लाभ हा कमी उत्पन्न असलेल्या व गरिबीरेषेखालील महिलांना होणार असून, त्यामुळे त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होण्यास मदत होईल.
हे पण वाचा:
महिलांना सरकार देत आहे व्यवसाय करण्यासाठी 3 लाख रुपयांचे बिनव्याजी कर्ज interest free loan
कोणत्या महिलांना होणार लाभ?
मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेचा लाभ घेण्यासाठी, महिलांना उज्वला योजनेतील लाभार्थी असणे किंवा लाडकी बहीण योजनेतील पात्र लाभार्थी असणे आवश्यक आहे. या दोन्ही योजनांमधील महिला लाभार्थींना वर्षातून तीन मोफत गॅस सिलेंडर मिळणार आहेत.
उज्वला योजना ही केंद्र सरकारची एक प्रमुख योजना असून, या योजनेअंतर्गत देशभरात गरीब व कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना मोफत गॅस कनेक्शन दिले जाते. या योजनेत राज्यातील अनेक महिला लाभार्थी आहेत.
त्याचप्रमाणे लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र सरकारची एक अत्यंत लोकप्रिय योजना आहे. या योजनेअंतर्गत दर महिन्याला लाभार्थी महिलांना रु. १,५०० ची आर्थिक मदत केली जाते. या योजनेतील पात्र महिलांनाही मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
महाराष्ट्राच्या कोणत्याही कोपऱ्यातील उज्वला व लाडकी बहीण योजनेतील लाभार्थी महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. त्यासाठी त्यांना वर्षातून तीन मोफत गॅस सिलेंडर मिळणार आहेत.
विशेष घोषणेनंतर सुरू झालेली ही योजना राज्य सरकारच्या या महत्त्वाकांक्षी योजनेची घोषणा मार्च २०२२ मध्ये करण्यात आली होती. मुख्यमंत्र्यांच्या वार्षिक अभिभाषणादरम्यान, या योजनेची घोषणा करण्यात आली होती.
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी भाषणात सांगितले की, उज्वला व लाडकी बहीण योजनेतील महिलांना प्रत्येक वर्षी तीन मोफत गॅस सिलेंडर उपलब्ध करून दिले जातील. या योजनेमागचा मुख्य हेतु गरीब व कमी उत्पन्न असलेल्या महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी असल्याचे त्यांनी सांगितले.
या घोषणेनंतर राज्यभरात या योजनेबद्दल खळबळ उडाली. कारण, महिलांच्या कल्याणासाठी असलेल्या या योजनेमुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होईल, असा अंदाज व्यक्त करण्यात आला.
लोकांनी या योजनेला प्रचंड प्रतिसाद दिला असून, अनेक महिला लाभार्थींनीही या योजनेची माहिती घेण्यासाठी तहसील कार्यालयांत व ई-सेवा केंद्रांत पोहोचलेल्या दिसून आल्या.
योजनेचे लाभ व अडचणी मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेचे अनेक लाभ आहेत. त्यात आर्थिक बचत, घरगुती सोयीस्करता, व महिलांना चालना असे मुख्य लाभ समाविष्ट आहेत.
गरीब व कमी उत्पन्न असलेल्या महिलांना मोफत गॅस सिलेंडर मिळाल्याने, त्यांच्या कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहासाठी हा खर्च वाचणार आहे. त्यामुळे त्यांच्या कुटुंबाच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होणार आहे.
तसेच, गॅस सिलेंडर उपलब्ध असल्याने, महिलांना घरगुती कामकाज करण्यासही सोयीस्कर होणार आहे. ग्रामीण भागात राहणाऱ्या महिलांना वाळवंटातून लाकडे गोळा करण्याची गरज पडणार नाही. त्यामुळे महिलांच्या सुखसोयीत सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे.
परंतु, या योजनेच्या अंमलबजावणीमध्ये काही अडचणी देखील आहेत. राज्यातील अनेक कुटुंबांमधील गॅस कनेक्शन ही पती किंवा कुटुंबातील अन्य व्यक्तीच्या नावावर आहेत. त्यामुळे या किमान ५०% महिला लाभापासून वंचित रहाण्याची शक्यता आहे.
त्यामुळे राज्य सरकारनं यासंदर्भात खास मार्गदर्शक सूचना काढून, महिलांनाही गॅस कनेक्शन मिळवण्यासाठी प्रोत्साहन दिले आहे. त्यासाठी उज्वला योजनेतील लाभार्थ्यांच्या KYC अद्यावत करण्यावर भर दिला जात आहे.
एक वर्षाची तीन गॅस सिलेंडरची रक्कम लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार
मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजनेअंतर्गत, उज्वला योजनेतील लाभार्थी आणि लाडकी बहीण योजनेतील पात्र महिलांना प्रत्येकी तीन मोफत गॅस सिलेंडर दिले जाणार आहेत. या तीन गॅस सिलेंडरच्या रकमेची संपूर्ण रक्कम त्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्यात येणार आहे.
अर्थात, अद्याप या योजनेसंदर्भातील सविस्तर माहिती राज्य सरकारने जाहीर केलेली नाही. त्यामुळे लाभार्थी महिलांना थोडा वेळ वाट पाहावी लागेल. लाडकी बहीण योजनेची लाभार्थ्यांची यादी जाहीर झाल्यावर, या योजनेच्या सर्व अंमलबजावणीविषयी माहिती उपलब्ध होईल.
असे असले तरी, मुख्यमंत्री अन्नपूर्ण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक अत्यंत महत्त्वाची पाऊल ठरू शकते. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना आर्थिक चाललता मिळण्यास मदत होईल. तसेच, त्यांच्या कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहातही सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे.