3 gas cylinder सप्टेंबर महिना सुरू होताच देशभरातील नागरिकांना महागाईचा एक मोठा झटका बसला आहे. १ सप्टेंबर २०२३ रोजी एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमध्ये लक्षणीय वाढ करण्यात आली, जी विशेषतः व्यावसायिक वापरकर्त्यांसाठी असलेल्या १९ किलो वजनाच्या गॅस सिलेंडरच्या दरात दिसून आली. ही वाढ देशभरातील विविध शहरांमध्ये वेगवेगळ्या प्रमाणात झाली असून, त्याचा सर्वाधिक प्रभाव व्यावसायिक क्षेत्रावर पडला आहे.
प्रमुख शहरांमधील दरवाढ
या दरवाढीचा तपशील पाहता, विविध महानगरांमध्ये व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये मोठी वाढ झाली आहे:
हे पण वाचा:
सणासुदीत तेलाच्या दरात मोठी घसरण! इतक्या रुपयांनी मिळणार स्वस्त पहा नवीन दर Edible Oil New Rate
१. दिल्ली: राजधानी दिल्लीमध्ये व्यावसायिक गॅस सिलेंडरची किंमत १,६९१.५० रुपये झाली आहे.
२. कोलकाता: पूर्व भारतातील या प्रमुख शहरात सिलेंडरची किंमत १,८०२.५० रुपये पोहोचली आहे.
३. मुंबई: देशाची आर्थिक राजधानी मानल्या जाणाऱ्या मुंबईत सिलेंडरची किंमत १,६४४ रुपये झाली आहे.
४. चेन्नई: दक्षिण भारतातील या महत्त्वाच्या शहरात सिलेंडरची किंमत १,८५५ रुपयांपर्यंत पोहोचली आहे.
५. उत्तर प्रदेश: या मोठ्या राज्यात सिलेंडरची किंमत १,८४२ रुपये झाली आहे.
या वाढीमुळे व्यावसायिक सेक्टरमध्ये सरासरी ३९ रुपयांची वाढ झाली आहे, जी अनेक छोट्या आणि मध्यम उद्योजकांसाठी चिंतेचा विषय बनली आहे.
घरगुती वापरकर्त्यांवरील प्रभाव
हे पण वाचा:
13 जिल्ह्यातील शेतकरीच पीक विम्यासाठी पात्र हेक्टरी मिळणार इतके हजार eligible crop insurance
मात्र, या दरवाढीचा फटका केवळ व्यावसायिक वापरकर्त्यांनाच बसला आहे. सामान्य नागरिक जे घरगुती वापरासाठी गॅस सिलेंडर वापरतात, त्यांच्या किमतींमध्ये कोणताही बदल झालेला नाही. हे सरकारच्या धोरणात्मक निर्णयाचे परिणाम आहेत, ज्यामुळे सामान्य जनतेवर अतिरिक्त आर्थिक बोजा पडणार नाही.
प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेचा फायदा
विशेष म्हणजे, प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत जे नागरिक गॅस वापरतात, त्यांना या योजनेचा मोठा फायदा मिळत आहे. या योजनेच्या लाभार्थ्यांना सिलेंडरची किंमत केवळ ६०३ रुपये आहे. ही योजना मुख्यत्वे गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना स्वच्छ इंधन उपलब्ध करून देण्यासाठी सुरू करण्यात आली असून, त्यामुळे त्यांच्यावर महागाईचा अतिरिक्त बोजा पडणार नाही.
हे पण वाचा:
या नागरिकांना मिळणार 15 ऑक्टोबर पासून मोफत एसटी प्रवास महामंडळाचा जीआर जाहीर get free ST Travel
गॅस सिलेंडरच्या दरातील चढउतारांचे कारण
गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये होणारे बदल हे अनेक घटकांवर अवलंबून असतात. प्रत्येक महिन्याच्या पहिल्या तारखेला घरगुती आणि व्यावसायिक सिलेंडरच्या दरांचा आढावा घेतला जातो आणि त्यानुसार किमती निश्चित केल्या जातात. या प्रक्रियेत पुढील घटक महत्त्वाची भूमिका बजावतात:
१. आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमती
२. डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य
३. वाहतूक आणि वितरण खर्च
४. मागणी आणि पुरवठा यांचे संतुलन
५. सरकारी धोरणे आणि सबसिडी
गेल्या काही महिन्यांतील किमतींचा आढावा
गेल्या काही महिन्यांत एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमध्ये अनेक चढउतार झाले आहेत:
१. जुलै २०२३: या महिन्यात व्यावसायिक सिलेंडरच्या किमतीत कपात करण्यात आली होती. उदाहरणार्थ, दिल्लीमध्ये ३० रुपयांनी किंमत कमी झाली होती.
२. ऑगस्ट २०२३: या महिन्यात किमतींमध्ये फारसा बदल झाला नाही आणि त्या स्थिर राहिल्या.
३. सप्टेंबर २०२३: चालू महिन्यात मात्र ३९ रुपयांची वाढ करण्यात आली आहे, जी व्यावसायिक वापरकर्त्यांसाठी चिंतेचा विषय बनली आहे.
हे पण वाचा:
दिवाळी पूर्वीच शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार 15 लाख रुपये पहा कोणते शेतकरी असणार पात्र PM Kisan Scheme
या वाढीचे व्यावसायिक क्षेत्रावरील परिणाम
व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमधील ही वाढ अनेक छोट्या आणि मध्यम उद्योगांसाठी आव्हानात्मक ठरू शकते. विशेषतः:
१. रेस्टॉरंट्स आणि हॉटेल्स: अन्नपदार्थ तयार करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर गॅस वापरणाऱ्या या व्यवसायांना उत्पादन खर्चात वाढ होण्याची शक्यता आहे.
२. लघुउद्योग: ज्या उद्योगांमध्ये उत्पादन प्रक्रियेत गॅसचा वापर केला जातो, त्यांना या वाढीचा फटका बसू शकतो.
३. बेकरी आणि कॅटरिंग सेवा: या क्षेत्रातील व्यावसायिकांना देखील वाढलेल्या खर्चाचा सामना करावा लागेल.
सरकारी उपाययोजना आणि भविष्यातील संभाव्य धोरणे
वाढत्या किमतींच्या पार्श्वभूमीवर, सरकारकडून पुढील उपाययोजना अपेक्षित आहेत:
१. सबसिडी वाढवणे: व्यावसायिक वापरकर्त्यांसाठी काही प्रमाणात सबसिडी देण्याचा विचार केला जाऊ शकतो.
२. कर कपात: गॅस सिलेंडरवरील करांमध्ये कपात करून किंमती कमी करण्याचा प्रयत्न केला जाऊ शकतो.
३. वैकल्पिक इंधन स्रोतांना प्रोत्साहन: सौर ऊर्जा किंवा इतर नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतांच्या वापराला प्रोत्साहन दिले जाऊ शकते.
४. मूल्य स्थिरीकरण निधी: किमतींमधील अचानक बदलांपासून वापरकर्त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी एक विशेष निधी स्थापन केला जाऊ शकतो.
हे पण वाचा:
जण-धन खातेधारकांना या दिवशी मिळणार 10,000 रुपये पहा पात्र नागरिकांच्या याद्या Jan-Dhan account
ग्राहकांसाठी काही महत्त्वाचे मुद्दे
१. ऊर्जा बचत: गॅस वापरात काटकसर करणे आणि ऊर्जा-कार्यक्षम उपकरणे वापरणे महत्त्वाचे आहे.
२. वैकल्पिक पर्याय शोधणे: शक्य असल्यास, इंडक्शन कुकटॉप किंवा इलेक्ट्रिक कुकरसारखे पर्याय वापरून खर्च कमी करता येईल.
३. सरकारी योजनांचा लाभ घेणे: पात्र असल्यास, प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेसारख्या योजनांचा लाभ घेणे फायदेशीर ठरेल.
४. किमतींचा नियमित आढावा घेणे: महिन्याच्या सुरुवातीला किमतींमध्ये बदल होत असल्याने, त्याचा आढावा घेणे महत्त्वाचे आहे.
सप्टेंबर २०२३ मध्ये झालेली एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमधील वाढ ही विशेषतः व्यावसायिक क्षेत्रासाठी एक मोठे आव्हान ठरली आहे. मात्र, घरगुती वापरकर्त्यांसाठी किमती स्थिर राहिल्या असून, प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना अजूनही कमी दरात गॅस उपलब्ध आहे. सरकार आणि तेल कंपन्यांनी या परिस्थितीचा सतत आढावा घेत, योग्य त्या उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
हे पण वाचा:
15 ऑक्टोबर पासून या नागरिकांना मिळणार मोफत राशन आणि 5 वस्तू या दिवशी वितरणास सुरुवात get free ration